Mẻ chua là gia vị được nhiều người Việt ưa chuộng, dùng để chế biến các món ăn. Tuy nhiên, ít ai biết loại gia vị này có thể gây nên những hiểm họa khôn lường với sức khỏe.
Có thể nói, mẻ chua là một gia vị truyền thống trong ẩm thực Việt Nam. Mẻ có vị chua dịu, hương thơm đặc trưng, thường được làm từ cơm nguội hoặc bún và có xuất xứ từ miền Bắc.
Mẻ được dùng để chế biến trong nhiều món ăn như: thịt chó, món om, lẩu, chả nướng, canh chua... Đặc biệt khi thời tiết chuyển sang hè, các món có mẻ chua làm ta có cảm giác đưa cơm, thanh mát, khỏe khoắn hơn vào những ngày hè oi bức.
Thế nhưng, thói quen ăn mẻ chua lại tiềm ẩn nguy cơ gây hại sức khỏe. Theo PGS.TS Trần Đáng (Nguyên Cục trưởng Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm Chức năng Việt Nam) chia sẻ trên báo Trí Thức Trẻ, thành phần tạo nên mẻ gồm con mẻ, chứa nhiều axit amin bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể, nấm men để lên men cơm, vi khuẩn lactic. Mẻ bổ sung các chất dinh dưỡng có lợi cho cơ thể, tạo hương vị để chế biến món ăn thêm ngon, hấp dẫn.
Tuy nhiên, vị chuyên gia này cho rằng, nhiều người không biết gây mẻ đúng cách, hoặc không ý thức được tác hại khi ăn mẻ được gây không đúng cách, gây nguy hiểm cho sức khỏe con người.
Mẻ nếu lên men không đúng cách sẽ tạo ra nấm mốc và vi khuẩn, có thể khiến người ăn phải dễ mắc ung thư. Men nếu nhiễm nấm mốc trước rồi dùng để lên men dấm mẻ thì có thể gây ung thư.
Ở đây, chúng ta cần phân biệt nấm mốc lên men trong quá trình hình thành mẻ chua với việc nấm mốc hình thành trên cơm trước khi đưa vào làm mẻ.
Nấm mốc lên men trong khi lên mẻ đem lại lượng vi khuẩn có lợi cho cơ thể, trong khi nấm mốc mọc lên ở cơm trước khi làm mẻ lại là mầm mống gây nên bệnh ung thư.
Khi mẻ bị nhiễm nấm mốc nguy hiểm sẽ có màu sắc lạ, không thơm, không có vị chua tự nhiên.
Thói quen dùng mẻ chua sai lầm
Ăn quá nhiều: Nếu ăn quá nhiều dấm mẻ chua sẽ khiến cơ thể dư thừa axit lactic, gây đau bụng, tiêu chảy, không có lợi cho tiêu hóa.
Mẻ chua thường được dùng để chế biến món canh cá chua. Ảnh minh họa.
Người bị bệnh dạ dày ăn mẻ: Bệnh nhân bị loét dạ dày, đau dạ dày, chảy máu dạ dày không nên lạm dụng những món ăn có dấm mẻ.
Lợi ích từ mẻ chua được lên men đúng cách
Thành phần tạo nên mẻ gồm con mẻ chứa nhiều các axit amin bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể, nấm men để lên men cơm, vi khuẩn lactic. Mẻ bổ sung các chất dinh dưỡng có lợi cho cơ thể.
Ngoài ra, mẻ còn tạo hương vị để chế biến món ăn thêm thơm ngon, hấp dẫn.
Mẻ cũng giúp kích thích ăn ngon, tăng tiết dịch vị, đồng thời rất tốt cho tiêu hóa.
Cách làm mẻ
Theo Khỏe & Đẹp, chỉ cần lấy khoảng một bát con cơm gạo tẻ đã chín + một bát con nước cơm lúc nồi cơm đang sôi (lúc nấu cơm đổ nhiều nước hơn một chút). Sau đó để 2 thứ thật nguội, cho vào một cái lọ thuỷ tinh hoặc lọ nhỏ có nắp đậy lại. Có thể cho vào một bao nilon buộc chặt lại cho sạch sẽ và kín. Nhiệt độ nóng sẽ giúp mẻ nhanh ngấu. Khoảng một tuần sau là chúng biến thành mẻ trắng phau và thơm ngon.
Lưu ý khi dùng
Khi nấu thì lấy muỗng gạt bỏ lớp mặt qua một bên lấy phần dưới. Dùng khoảng nửa chén cơm mẻ nêm cho một nồi canh gia đình (khoảng 2 tô). (Dùng rổ nhỏ hoà tan nước cơm mẻ. Lược bỏ xác cơm, lấy nước màu trắng đục, sau đó niêm nếm tùy người nấu).
Khi thấy có mốc đỏ hoặc mốc đen xuất hiện thì lấy muỗng múc bỏ, không tận dụng phần còn trắng.
Theo Nhã Nam (Người đưa tin)